Lap! Verkouden.

Kamo no Ōkusu (Grand Cinnamomum camphora tree of Kamo), in Kamo hachiman shrine, Aira city, Kagoshima, Japan.

Moet het nog gezegd zijn? Een verkoudheid is een virale infectie die gepaard gaat met de ontsteking van het slijmvlies van de bovenste luchtwegen. Een virus, geen bacterie. Antibiotica helpen je dus niet verder.

Wat helpt je dan wel van je snotneus vanaf? Lynda Ware schreef het neer op de befaamde Cochrane website. Cochrane is het mekka van evidence based onderzoek en heeft het vooral voor systematische reviews. Honing, vitamine D en Echinacea lijken te scoren, preventief en/of curatief.

Het leeuwenaandeel van planten die doorheen eeuwen en culturen gekend zijn voor een helende werking werd op heden echter nog niet of onvoldoende onderzocht. In dit artikel ontdek je een aromatisch plantextract (preciezer: een aromatisch boomextract): de essentiële olie van het blad van de Kamferboom.

Ravintsara essentiële olie (EO) wordt gewonnen door distillatie van het blad van Cinnamomum camphora of Kamferboom, een boom uit de Lauraceae familie (Laurierfamilie). Het Cinnamomum geslacht levert de wellicht beter gekende oliën van Kaneel. De Kamferboom is afkomstig uit China, Taïwan (voorheen Formosa) en Japan. De Japanse benamingen van twee variëteiten van de kamferboom zijn de kamfer-rijke Hon-Sho en de linalool-rijke Ho-Sho (Frizzo, et al., 2000).

De benaming kamfer wordt ook gebruikt voor een andere boom en bijhorende essentiële olie. Met de Engelse benaming Borneo camphor wordt een essentiële olie bedoeld van Dryobalanops aromatica, een boom uit de familie Dipterocarpaceae (plankwortelbomen) (Tisserand & Young, 2014, p. 227).

Zowat alle delen van de kamferboom bevatten aromatische bestanddelen: blad, vrucht, tak, stam en wortel. De voornaamste stoffen (via extractie met aceton) zijn kamfer (het keton), 1,8-cineool, citronellol, sabineen, alfa-pineen en safrol (Stubbs, Specht, & Brushett, 2004).

Gefractioneerde distillatie van delen van de boom levert verschillende oliën: van White camphor, de lichtste fractie, over Yellow camphor en Brown (of red) camphor tot Blue camphor, de zwaarste fractie. Yellow camphor en Brown (of red) camphor bevatten een hoge concentratie safrol, een mogelijk kankerverwekkende ether, waardoor therapeutisch gebruik ervan wordt afgeraden (Tisserand & Young, 2014, p. 627). Deze fracties bevatten zowel vluchtige aromatische als niet-vluchtige bestanddelen en worden dus niet als essentiële oliën beschouwd.

De kamferboom kent een aantal chemotypes: 1,8-cineool, linalool, borneol, kamfer, nerolidol en safrol (Tisserand & Young, 2014, p. 228). Twee essentiële oliën van de Kamferboom worden courant ingezet in de toepassingen van de aromatherapie:

1. Ravintsara EO (Cinnamomum camphora CT cineool, blad), bekomen door stoomdistillatie van het blad van de Kamferboom uit Madagaskar. Niet verwarren met (Aromatische) Ravensara EO (Ravensara anisata, blad). Tisserand gebruikt de Engelstalige benaming Ho leaf (cineole CT), met synoniemen Ravintsara voor de olie uit Madagascar en Yu-sho voor de olie uit China (Tisserand & Young, 2014, p. 303).
2. Hô-hout EO (Cinnamomum camphora CT linalool, hout), bekomen door stoomdistillatie van het hout van de Kamferboom uit China.

De olie bevat (#OF17482):

• monoterpenen: sabineen (14,49%), alfa-pineen (5,07%) en bèta-pineen (3,56%)
• monoterpeenalcoholen: alfa-terpineol (7,96%)
• terpeenoxiden: 1,8-cineool (eucalyptol) (54,93%)

Hoewel er nauwelijks onderzoek is naar de antimicrobiële werking van de essentiële olie, wordt ze door veel auteurs geprezen voor haar antivirale werking. Een mogelijke verklaring hiervoor is het feit dat Ravintsara EO een hoge concentratie aan 1,8-cineool bevat. Lees meer over de werking van Ravinstsara EO en andere eucalyptol-houdende essentiële oliën in Eucalyptus: vijf top essentiële oliën voor herfst en winter

Koop een flesje 10 ml Ravintsara EO bij je apotheker of voedingswinkel.

Om jezelf alle kansen te geven op een kwaliteitsvol product kies je een olie waarvan de verpakking de volgende informatie bevat:

• De vermelding “Essentiële olie”
• De Nederlandstalige naam van de olie: Ravintsara (opgelet! niet: Ravensara)
• De botanische (Latijnse) naam van de plant + het chemotype (CT): Cinnamomum camphora CT cineool (opgelet! niet: CT linalool)
• Het gebruikte plantdeel: blad (opgelet! niet: hout)
• De vermelding “Voedingssupplement”
• Het lotnummer
• Het land van oorsprong: Madagaskar
• Het volume (10 ml …) en de houdbaarheidsdatum zijn voor voedingssupplementen verplichte vermeldingen

Ravintsara EO is beschikbaar uit biologische teelt. Indien gewenst kan je dus uitkijken naar vermeldingen of labels, zoals “Biologisch”. Lees hierover: De aankoop van essentiële oliën

Geen Ravintsara EO in huis?

Vervang Ravintsara EO door:

• Rozemarijn CT cineool EO (Rosmarinus officinalis CT cineool, bloeiende top) (opgelet: bevat kamfer)
• Eucalyptus radiata EO (Eucalyptus radiata subsp. radiata, blad)

Voor volwassenen.

Je kan Ravintsara EO puur gebruiken, rechtstreeks op de huid (lees de voorzorgsmaatregelen), of je kan het extract verdunnen in een plantaardige olie (PO).

Puur

Breng 1 druppel aan op de binnenkant van één of beide pols(en); wrijf beide polsen tegen mekaar aan; sluit beide handen over de neus en adem een paar keer diep in en uit.

Verdund

Meng in je handpalm:

• Zoete amandel PO (Prunus dulcis of P. amygdalus) of Abrikoos PO (Abrikozenpitolie) (Prunus armeniaca) of een andere plantaardige olie naar keuze: 2 druppels
• Ravintsara EO (Cinnamomum camphora CT cineool, blad): 2 tot 3 druppels

Heb je het niet met het vette aspect van de meeste plantaardige oliën, kies dan voor Jojoba (was) (Simmondsia chinensis). Jojoba is een was, gewonnen uit de zaden van Simmondsia chinensis, een 1 tot 2 meter hoge struik met kleine groen-gele bloemen, afkomstig uit het zuidwesten van Noord-Amerika. De olie is vloeibaar vanaf 14° C. De olie laat geen vette schijn achter op de huid, waardoor ze uitermate geschikt is voor toepassing op het gelaat.

Kies je toch liever voor een niet-vette gel (Aloë vera, Carbomer, Carbopol …), dan zal je de concentratie aan essentiële olie moeten beperken (12% is een courante maximumgrens):

• Een nootje Aloë vera (Aloe vera)
• Ravintsara EO (Cinnamomum camphora CT cineool, blad): 1 druppel

Opgelet! Het gel-achtige vruchtvlees in de Aloë vera bladeren bevat veel water. Essentiële oliën zijn daardoor niet mengbaar met de meeste Aloë vera “gels”. Kies een Alöe vera “gelly” waaraan een verdikkingsmiddel is toegevoegd, zodat de gelly kan mengen met lipofiele essentiële oliën.

Breng het mengsel aan ter hoogte van de sinusholten onder en boven de oogkassen. Vermijd ten allen tijde contact van het mengsel met de ogen en de slijmvliezen van de neus.

Herhaal 3 tot 5 maal daags.

Verstuiving van aromatische extracten is een praktische en eenvoudige manier om aromatische extracten in te zetten.

Gebruik een klassieke of ultrasone verstuiver. De klassiek verstuiver herken je aan de glazen kolf en vereist geen water; de ultrasone verstuiver vernevelt water. Beide types verstuiver sluit je aan op een stopcontact of gebruiken batterijen.

Voeg 3 tot 5 druppels van het extract toe aan het water van je ultrasone verstuiver. Verstuif gedurende 30 minuten of 1 uur naar keuze en herhaal 2 tot 3 maal daags, of eenmalig voor het slapengaan. Vermijd verstuiving tijdens de slaap.

Door de hoge concentratie van de oxide eucalyptol in Eucalyptus globulus EO, Eucalyptus radiata EO en Ravintsara EO vervang je, in een aantal gevallen, de genoemde essentiële oliën door Mandravasarotra of Saro EO (Cinnamosma fragrans, blad) (typ. 40%, OF10651). De citroen- en fruitige noten van het aroma van Mandravasarotra of Saro EO vormen een extra reden om te kiezen voor dit alternatief.

Lees meer over de toxiciteit in: Toxiciteit van Eucalyptus en eucalyptol-houdende essentiële oliën

Literatuur

Research

Frizzo, C. D., Santos, A. C., Paroul, N., Serafini, L. A., Dellacassa, E., & Lorenzo, D. (2000, 1). Essential Oils of Camphor Tree (Cinnamomum camphora Nees & Eberm) Cultivated in Southern Brazil. Brazilian Archives of Biology and Technology, 43(3).

Stubbs, B., Specht, A., & Brushett, D. (2004, 3). The Essential Oil of Cinnamomum camphora (L.) Nees and Eberm.—Variation in Oil Composition Throughout the Tree in Two Chemotypes from Eastern Australia. Journal of Essential Oil Research, 16(3), 200-205.

Boeken

Baudoux, D. (2017). Aromathérapie – 100 huiles essentielles. Malakoff: Dunod.

Tisserand, R., & Young, R. (2014). Essential Oil Safety. (2 ed.). Elsevier – Churchill Livingstone.

Foto (c) Tam0031 [CC BY-SA 3.0]

In dit artikel verwijs ik naar biochemische analyses. Een lotnummer (bijvoorbeeld: #OF22303) verwijst naar analysefiches van Pranarôm International. Verder citeer ik ook cijfermateriaal van biochemische analyses uit Tisserand en Young’s Essential Oil Safety (Tisserand & Young, 2014).